Gmina Dębowa Łąka

Gmina Dębowa Łąka położona jest w północno-wschodniej części województwa Kujawsko-Pomorskiego, a od 1 stycznia 1999 r. stanowi jedną z czterech gmin wiejskich powiatu Wąbrzeskiego i leży w jego południowo-wschodnim krańcu.
Obszar gminy Dębowa Łąka administracyjnie tworzy 8 sołectw - Dębowa Łąka, Kurkocin, Łobdowo, Lipnica, Małe Pułkowo, Niedźwiedź, Wielkie Pułkowo i Wielkie Radowiska - na terenie których zlokalizowanych jest łącznie 11 miejscowości.
Funkcję ośrodka gminy i siedziby Urzędu Gminy pełni Dębowa Łąka.

Poza rozwiniętym rolnictwem gminę Dębową Łąkę wyróżnia dostępność surowców mineralnych w postaci kruszyw budowlanych. Występujące na tym obszarze pokłady piasków, żwirów, iłów i gliny (Lipnica, Wielkie Pułkowo, Wielkie Radowiska, Wianki) oraz kreda jeziorna Kurkocin, pozwalają prowadzić eksploatację tych złóż metodą odkrywkową.

Gmina Dębowa Łąka, pomimo że pod względem powierzchni i liczby mieszkańców jedna z najmniejszych gmin naszego województwa, jest obszarem wyróżniającym się pod względem materialnego dziedzictwa kulturowego.

Do najciekawszych zabytków objętych nadzorem konserwatorskim należą:

- zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Piotra i Pawła w Dębowej Łące, obejmujący: kościół z XIV w. i cmentarz przykościelny.

Sam wystrój kościoła datuje się głównie na XVII i XVIII w. Z 1 połowy pochodzą późnorenesansowe: ołtarz główny i ołtarz boczny Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz ambona. Drugi ołtarz boczny p.w. św. Rocha datowany jest na 1 połowę XVIII w. Granitowa kropielnica znajdują się na wyposażeniu kościoła być może pochodzi nawet z czasów średniowieczna.

- kościół ewangelicki, obecnie rzymsko-katolicki filialny pod wezwaniem Matki Boskiej Bolesnej z lat 1900-01 w Dębowej Łące;
- zespół pałacowy w Dębowej Łące, który tworzą: pałac z połowy XIX w.; dom ogrodnika z XIX/XX w. i park z pierwszej połowy XIX w.;

Sam pałac wybudowany w 1849 r. przez Karola i Fryderyka Hennigów był przejawem współzawodnictwa z Natalisem Sulerzyskim, polskim właścicielem Piątkowa i Piątkowskiego pałacu, w którego salach kwitła polskość. Od 1895 r. w pałacu swoją siedzibę ma zakon Ojców Ewangelistów z seminarium duchownym. W 1901 r. na potrzeby licznej gminy ewangelickiej, na północnym skraju parku, wzniesiono kościół w stylu neogotyckim. W dostosowanym do potrzeb szkoleniowo-wychowawczych budynku w okresie międzywojennym Siostry Pasterki prowadziły zakład wychowawczy dla panien. Przez rok OO. Zgromadzenia Ducha Św. prowadzili szkołę dla chłopców, a w latach 1925-1930 minister Stanisław Grabski powołał Średnią Szkołę Rolniczą, później przeniesioną do Grudziądza. W 1932 r, pozostający bez administratora pałac wydzierżawiły Siostry Zgromadzenia Pasterek od Opatrzności Bożej, prowadząc do rozpoczęcia wojny zakład opiekuńczy dla panien. We wrześniu 1939 r. Niemcy urządzili więzienie dla księży z powiatu wąbrzeskiego. Po wojnie w erygowanym domu Sióstr opiekę znajdują dzieci i osoby starsze. W 1958 r. Siostry opuszczają Dębową Łąkę. W latach 1961-1984 w pałacu mieścił się Państwowy Dom Dziecka, obecnie Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.

- zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Bartłomieja w Kurkocinie, obejmujący: kościół z XIV w.; cmentarz przykościelny;
- park dworski z połowy XIX w. w Kurkocinie;
- drewniany wiatrak koźlak z XIX/XX w. w Kurkocinie;
- cmentarz rzymsko-katolicki z 1923 roku w Lipnicy;
- zespół kościelny parafii pod wezwaniem św. Małgorzaty w Łobdowie, obejmujący: kościół z pierwszej połowy XIV w.; kostnicę z drugiej połowy XIX w.; cmentarz przykościelny oraz ogrodzenie;
- zespół kościelny pod wezwaniem św. Jerzego w Niedźwiedziu, obejmujący: kościół z XIII-XIV w. i cmentarz przykościelny;
- zespół dworski z drugiej połowy XIX w., w Niedźwiedziu;
- kościół parafii pod wezwaniem św. Jakuba z XIV w. w Wielkich Radowiskach.